Roelfsema Kalkzandsteenfabriek BV te Hoogersmilde (Albino)

Op 5 oktober 1880 verwierf dr. Wilhelm Michaëlis, cementtechnicus te Berlijn, van het "Kaiserliches Patentamt" een octrooi voor het "Verfahren zur Erzeugung van Kunstsandstein".

Het principe van het daarin beschreven procédé - verharding van (kalkzand)steen, gemaakt van zand en kalk onder stoomdruk - ligt ten grondslag aan de huidige fabricage van kalkzandsteen.

In 1898 werd in Duitsland voor het eerst fabrieksmatig kalkzandsteen gemaakt. Al in 1899 werd de eerste Nederlandse kalkzandsteenfabriek gestart in Oldenzaal, "De Twentsche" genaamd.
Weldra ontstonden andere soortgelijke fabrieken, waaronder in 1905 "Albino" te Hoogersmilde. In 1894 huwde Rudolf Roelfsema, geboren in 1867, met Geesje de Boer.
Zijn schoonvader Christaan de Boer, gehuwd met Grietje Elisabeth Maathuis, kocht hem in, in de houthandel van de firma K. Maathuis & Zoon te Groningen, alwaar men een houtzaagmolen had aan het Damsterdiep. Roelfsema zelf was afkomstig uit een oude olieslagersfamilie, met een oliefabriek te Hoogkerk.
Hij maakte de enigszins tanende houthandel weer gezond. Onderwijl ontstonden, zoals hiervoor reeds vermeld, in Nederland enkele kalkzandsteenfabrieken. R. Roelfsema liet een huisje bouwen van het nieuwe materiaal kalkzandsteen. Na verkennende acties in 1902 en 1903 besloot hij zelf ook een kalkzandsteenfabriek op te richten. Een geschikte plaats daarvoor was Hoogersmilde.

Daar was genoeg voorraad zand, er was een kanaal voor aan- en afvoer en de plek lag centraal ten opzichte van het beoogde afzetgebied, namelijk het noorden van Nederland.

Na aankoop in 1904 van de benodigde grond voor vestiging en zandwinning, werd op 5 maart 1905 de fabriek gestart; begonnen werd met ongeveer veertig werknemers. 5 maart 1905 was een zondag. In plaats daarvan is mogelijk de datum woensdag 15 maart. In 1907 kwam een broer van R. Roelfsema, Nanko Jan Roelfsema, mede in de leiding van de fabriek. Zodoende werd op 6 december van dat jaar bij akte opgericht de  'Naamloze Vennootschap Kalkzandsteenfabriek Gebr. Roelfsema, voorheen K. Maathuis & Zoon' te Groningen, met als doel het exploiteren van de kalkzandsteenfabriek "Albino" in de gemeente Smilde.

Voordien had R. Roelfsema voor eigen rekening de fabriek gedreven, onder firma. K. Maathuis & Zoon. In 1913 werd N.J. Roelfsema uitgekocht en werd statutair de NV gewijzigd in 'Naamloze Vennootschap Kalkzandsteenfabriek van R. Roelfsema'. De zetel bleef in Groningen. Verscheidene statutenwijzigingen volgden. Een van de meer belangrijke was die van 1972: De naamloze vennootschap werd omgezet in een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid. De officiële naam werd toen 'Roelfsema Kalkzandsteenfabriek BV' te Hoogersmilde. Van 1905 tot 1945 was het hoofdkantoor gevestigd te Groningen.

Bij de bevrijding van de Duitsers in april 1945 werd het door brand verwoest,  waarbij ook een groot deel van het archief verloren ging. Dat was mede de reden om in 1946 het kantoor naar Hoogersmilde te verplaatsen. Tot dan was daar alleen een soort bijkantoor geweest.
Na allerlei wijzigingen en uitbreidingen van de fabriek, voor en na de Tweede Wereldoorlog, werd in 1963 een geheel nieuwe fabriek met bijbehorende gebouwen en voorzieningen gebouwd. Nadien bleven verbouwingen, uitbreidingen en wijzigingen van fabriek en toebehoren volgen.

De eerste bedrijfsovername vond plaats in 1913. R. Roelfsema kocht de NV Groningsche Kalkzandsteenfabriek, vlak bij de stad Groningen. In de loop der jaren volgden andere overnames van en deelnemingen in verwante bedrijven. In 1916 werd bij Koninklijk Besluit opgericht de Vereeniging van Nederlandsche Kalkzandsteenfabrikanten.
De vereniging ging, op bescheiden schaal, allengs ook de commerciële belangen van de leden behartigen. Na de Tweede Wereldoorlog, op 28 april 1947, werd in Amsterdam het Centraal Verkoopkantoor voor de Kalkzandsteenindustrie (CVK) opgericht. Het doel was samenwerking op commercieel gebied. Later werd het kantoor gevestigd te Hilversum. Kalkzandsteenfabriek Roelfsema sloot zich aan bij het CVK, evenals de andere kalkzandsteenfabrikanten in het land.

Begin 20e eeuw werd de Vereeniging van Nederlandsche Kalkzandsteenfabrikanten (VNK) opgericht, tegenwoordig Vereniging Nederlands Kalkzandsteenplatform geheten. In 1947 werd het Centraal Verkoopkantoor voor de Kalkzandsteenindustrie (CVK) gestart, dat in 2003 weer werd opgeheven. In 1960 werd een eigen laboratorium geopend dat in 1966 Stichting Research Centrum Kalkzandsteenindustrie (RCK) ging heten.

In 1963 waren er 19 fabrieken bij het CVK aangesloten die gezamenlijk 1,14 miljard stenen produceerden. Geleidelijk nam het aantal fabrieken af, door overnames en fusies. Hierbij kwamen de fabrieken in handen van een drietal concerns: Calduran, Silka (Xella) en MAKZ kalkzandsteen BV. Hoogersmilde Calduran Roelfsema Albino, gestart 1905