Bewaarkrant 80 jaar Vrijheid op de Smildes!

Op 13 april markeren we een bijzondere mijlpaal: 80 jaar geleden werden de Smildes bevrijd. Het zou
nog enkele weken duren voordat heel Nederland vrij was. Dit jaar vieren we de bevrijding van de
Smildes en het einde van de nazi-overheersing heel uitgebreid. We herdenken de slachtoffers van die
trieste en moeilijke periode. We staan stil bij wat vrijheid écht betekent, bij de impact van leven
zonder vrijheid, en bij onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat iedereen in
vrijheid kan leven. We realiseren ons ook, dat vrijheid lang niet voor iedereen in onze dorpen
vanzelfsprekend is. Dat er in onze dorpen mensen zijn, die gevlucht zijn uit landen waar zij niet vrij
konden en kunnen leven. En andere mensen, niet echt vrij zijn om te leven zoals ze zouden willen.

Uitgebreid programma van activiteiten
Organisaties van onze Smildeger dorpen hebben samen een uitgebreid en mooi programma van activiteiten samengesteld. Lezingen
en concerten over vrijheid en onvrijheid, over de bevrijding maar ook over de impact van de Jodenvervolging. Fietsroutes en
fietstochten over wat hier in onze eigen dorpen gebeurde in de tweede wereldoorlog, met onderweg en na afloop leuke en
interessante nevenactiviteiten. Drie mooie exposities, in elk van onze dorpen één. Daarin maak je op weer een andere manier kennis
met die gebeurtenissen, of ze laten oude verhalen en herinneringen herleven. We maken samen Vrijheidsbruggen en
Vrijheidsspandoeken; je kunt ook boodschappen of wensen aan een Vrijheidsboom hangen. We gaan twee nieuwe struikelstenen
onthullen voor twee omgekomen verzetsmensen. De Liberty Tour Midden-Drenthe (Keep Them Rolling) houdt een lunchpauze in
Smilde. We hebben puzzels en prijsvragen. Kortom: heel veel activiteiten en mogelijkheden, iedereen kan meedoen, jong en oud!
Voor ouderen die geen eigen vervoer hebben organiseren we op een paar dagdelen de mogelijkheid om een expositie te bezoeken of
langs een aantal interessante locaties van de fietsroutes te gaan. Daarover is eerder al informatie verspreid. Heeft u e dat gemist en
wilt u wel naar een expositie: mail dan snel naar 80jaarvrijheidopdesmildes@gmail.com. Misschien is er nog een plaatsje vrij.
In deze special in de Neiskrant staat het totale programma. Per activiteit of soort activiteiten is er ook wat toelichting opgenomen.
Voor een aantal activiteiten moet je je aanmelden. Dat staat er dan bij, en ook hoe en voor wanneer je je moet aanmelden. Als je
helemaal bij wilt zijn en blijven, kijk dan vooral op de volgende websites (ook voor aanmeldingen):
www.wijzijnbovensmilde.nl, www.bewonersplatformsmilde.nl en www.hoogersmilde.eu
En: houd de social media van Dorpsbelangen Hoogersmilde, Bewonersplatform Smilde en Wij Zijn Bovensmilde in de gaten. Volg ook
die van de diverse Smildeger organisaties en van Smilde Actief. Help zelf mee om deze informatie verder te verspreiden, zodat
iedereen kan deelnemen aan het programma!

Straten versieren
Veel mensen hebben een vlag van de vroegere gemeente Smilde of van de ‘Heerlijckheid’ Hoogersmilde. Die vlaggen kun je ook nu
weer kopen, voor € 15,-, via mail@prentz.nl. Natuurlijk zou het fantastisch zijn als zoveel mogelijk straten van onze dorpen versierd
zijn in de periode van de activiteiten. Er zijn mensen en groepen, die allerlei versieringsmateriaal hebben, ook van 5 jaar geleden. Toen
konden de activiteiten niet doorgaan door corona. Laten we het nu dus goed gebruiken! De bewoners van de mooist versierde straat
(dat moet dan 9 april klaar zijn) krijgen allen een lot voor de grote loterij van ‘Westerbork, dorp van de Vrijheid’, met mooie prijzen.
Exposities en onthulling van twee nieuwe struikelstenen

 

Drie dorpen, drie verschillende exposities, die een heel veelzijdig en gevarieerd beeld geven van de gebeurtenissen in de tweede
wereldoorlog in Smilde, Bovensmilde en Hoogersmilde; ook gebeurtenissen in Hijkersmilde krijgen daarbij natuurlijk aandacht. Veel
van de thema’s uit de verhalen bij de fietsroutes komen hier op een andere manier tot leven. De foto’s, authentieke krantenartikelen
en documenten, bijzondere objecten uit de periode van bezetting en bevrijding en ook enkele interviews roepen herinneringen op bij
ouderen en nieuwsgierigheid bij jongeren en kinderen. Elke expositie is weer anders. Niet alleen doordat overal een ander dorp
centraal staat, maar ook doordat ze het verleden ieder op een andere manier in beeld brengen. Het is dus zeker de moeite waard om
alle drie de exposities te bezoeken! Hieronder de openingstijden, kijk ook op de websites van de drie dorpen!

 

Bovensmilde: Waterstaatskerk, opening 12 april 10 uur bij onthulling fietsroutes, tot 14.00 uur.
Smilde: Koepelkerk, opening 12 april 11.15 uur bij onthulling fietsroutes, tot 14.00 uur.
Beide exposities zijn vanaf 13 april t/m 4 mei elke dinsdag-, zaterdag- en zondagmiddag open van 12.00 uur tot 16.00 uur. De expositie in Smilde is tevens op 5 mei geopend van 10.00 tot 16.00
Bovensmilde NIET op zondag 13 april.
De expositie in Bovensmilde is ook open op wo.ochtend 23 april van 10.00 – 12.00 uur; in Smilde op elke wo.ochtend in die periode.
Hoogersmilde: Olde Bieb, opening 13 april 15.00 uur. T/m 4 mei open elke woensdag t/m zondag, 13.30 – 18.00 uur.

 

Voorafgaand aan de opening van de expositie ‘WO2 in Hoogersmilde en regio’ is er een onthulling van twee nieuwe struikelstenen
voor de verzetsmannen Pieter R. Roelfsema en Willem Bruggink. Dat is die zondag 13 april om 13.30 uur bij Calduran Bij deze
onthulling door o.a. burgemeester Jan Zwiers en nabestaanden van deze beide verzetsslachtoffers is iedereen welkom.
Vrijheidskunst, iedereen kan meedoen!

 

Vrijheid is belangrijk, dat vindt eigenlijk iedereen. Vrijheid heeft ook voor iedereen een persoonlijke betekenis, mede afhankelijk van
onze persoonlijke situatie. Om ons heen zien wij niet alleen vrijheid, maar ook onvrijheid. In het project Vrijheidskunst kunnen wij
allemaal, jong en oud, een kort verhaaltje of gedichtje of een tekening maken. Wij bezinnen op wat vrijheid is, hoe belangrijk die is,
hoe we er samen voor kunnen en moeten zorgen dat wij allemaal samen in vrijheid leven. Met al die gedichtjes, verhaaltjes en
tekeningen beplakken we dozen en maken daar Vrijheidsbruggen van. Ook maken we Vrijheidsspandoeken en kunnen we onze
vrijheidswensen en boodschappen in de vrijheidsboom hangen, bij de Koepelkerk. Op scholen en bij verschillende activiteiten kan
iedereen meedoen. Ook jij en u! Voor de kleuters zijn er speciale vrijheidskleurplaten, zij worden zeker niet vergeten.

Concerten en lezingen

 

Eigenlijk vormt het concert ‘Vrijheid, een reis door verschillende culturen’ het begin van het programma rond 80 jaar Vrijheid op de
Smildes. Een bijzonder concert van basisschoolleerlingen, die hun pas verworden muzikale vaardigheden laten horen in samenwerking
met de Smildeger muziekverenigingen. Beperkt toegankelijk, alleen voor de leerlingen, hun familie en andere betrokkenen.

 

Op donderdag 3 april om 20.30 uur geeft Harold de Jong in De Schakel een zeer interessante lezing over Operatie Amherst, over de
Franse parachutisten bij de bevrijding van Drenthe en de Smildes. Ook belangstellende niet-leden van de HV zijn welkom.

 

Een geheel andere lezing is er op dinsdag 15 april in de Waterstaatskerk. De bekende schrijfster Saskia Goldschmidt vertelt o.a. haar
familieverhaal en gaat in op reacties van leerlingen aan wie ze haar verhaal vertelde. Het wordt een avond over de impact van de
Shoa. Maar ook over veerkracht, overlevingsdrift en over hoe vreselijke ervaringen tot mooie gesprekken met jongeren en
volwassenen van nu kunnen leiden, over uitsluiting, racisme, antisemitisme en moslimhaat. Toegang en koffie/thee gratis, inloop v.a.
19.30 uur.
Aanmelden verplicht: https://bind.op-shop.nl/ingang/mdd/9422/lezing-na-de-oorlog-door-saskia-goldschmidt/15-04-2025.

 

Op maandag 5 mei is er een Vrijheidsconcert in de Koepelkerk met het Interkerkelijk Mannenkoor Drachten, de bekende organist
Harm Hoeve, op vleugel Daniël Roukema en sopraan Annelies Schep. Zij staat erom bekend publiek te betrekken bij haar optredens.
De algehele leiding is in handen van de bekende dirigent Freddy Veldkamp uit Hardenberg. Vrij toegankelijk, aanvang 19.30 uur.

 

Tot slot is er op zondagmiddag 18 mei een concert van vocaal kwartet The Serenade Sisters samen met verteller Egbert Meyers: ‘Als
vrijheid zoveel jaar kan duren’. Een muzikale vertelling met liedjes die destijds klonken en die de bevrijding van Drenthe doen
herleven. Maar ook breekbare liedjes over machteloosheid, toekijken en anders-zijn komen voorbij. Egbert reflecteert op
onderwerpen als herdenken, liefde, vrede en hoop. Vrije toegang, aanvang 15.00 uur.

 

Liberty Tour Midden-Drenthe (Keep Them Rolling) en herdenking omgekomen parachutist Ravanel.
Donderdag 10 april arriveert een kolonne van 100 á 150 traditionele militaire voertuigen rond 12.00 uur in en bij park bij de
Koepelkerk in Smilde en heeft daar lunchpauze. Dit wordt echt een belevenis, zeker ook voor de honderden scholieren die komen
kijken! Voor de ouderen onder ons roept het mooie herinneringen op aan de bevrijding door de Canadezen of aan de verhalen van
hun ouders daarover. We zorgen voor een feestelijke sfeer met versiering. Iedereen kan meedoen met het maken van de
Vrijheidsbruggen en – spandoeken, of kan zijn vrijheidswens aan de Vrijheidsboom hangen. Er is muziek met o.a. een vrijheidsliedje
door de kinderen. Aansluitend is er om 14.00 uur een herdenking op begraafplaats Kerkenveld voor de in Smilde verongelukte Franse
parachutist Jean Marie Ravenel. Daarbij zijn o.a. nabestaanden van Franse parachutisten aanwezig. Ook hierbij is iedereen welkom!
Onthulling digitale fietsroutes met muzikale fietsestafette achter Bicycle Showband Crescendo
Weet jij/weet u wat er in WO2 allemaal gebeurd is in onze eigen dorpen? Verreweg de meeste mensen niet. De WO2- fietsroutes
voeren langs struikelstenen en allerlei andere interessante plekken in onze eigen dorpen, waar iets bijzonders was of gebeurde in de
bezettingstijd of bij de bevrijding. Elk van die plekken heeft een eigen verhaal. Over Joodse of verzetsslachtoffers, bij de voor hen
neergelegde struikelstenen. Over onderduikboerderijen en onderduikers, arbeidsplicht en verdedigingswerken. Over beschietingen,
ongelukken en gecrashte vliegtuigen. Over de bevrijding en de rol van bruggen, Smildegers en parachutisten daarbij. Over verzet en
verraad, de deportatie van de Joodse inwoners, distributiebonnen en overvallen. Al die korte verhalen samen geven een goed beeld
van wat hier in onze dorpen gebeurde. Met QR-codes op de routes kun je de verhaaltjes bij de locaties lezen.

 

Op zaterdagochtend 12 april is de feestelijke onthulling van drie van die QR-bordjes in een feestelijke fietsestafette achter de fietsende
muzikanten van de Bicycle Showband Crescendo aan. Verzamelpunten:
- De eerste groep verzamelt uiterlijk om 9.45 uur met versierde fiets bij Ten Cate bij de Meestersbrug in Bovensmilde. Na de
onthulling van het 1 e QR-bordje bij de Meestersbrug om 10.00 uur, rijd je met de muziek mee naar Kanaalweg 44.
- Je kunt ook verzamelen bij Kanaalweg 44, uiterlijk 10.15 uur, voor het tweede stuk van de route. Je fietst dan achter de band
aan naar de Koepelkerk, daar is om 11.15 uur de onthulling van het 2 e QR-bordje.
- Je kunt direct na die onthulling (waar je natuurlijk ook bij mag zijn) om 11.30 uur verzamelen op de daarvoor aangewezen
plek in het park daar. Dan fietst je achter de fietsende muzikanten aan naar Daling, kort voor de Leembrug.
- Of je verzamelt uiterlijk 11.45 bij Daling, Vaartweg 78. Als de band daar aankomt, dan rijd je er achteraan naar
Hoogersmilde. De stoet stopt niet bij de onthulling van het 3e bordje bij de P. Hummelenbrug maar rijdt direct door, richting
Olde Bieb.
Aanmelden om mee te doen met deze fietsestafette hoeft niet. Zorg wel dat je op tijd bij een verzamelplaats bent, en graag met
versierde fietsen! Alle kinderen krijgen een kleine herinnering. Kinderen onder de 12 jaar mogen alleen meerijden onder begeleiding
van ouders (minimaal 1 op 4). Natuurlijk zorgen wij voor verkeersregelaars bij de stoet, maar meefietsen is op eigen risico. Iedereen
gaat op eigen gelegenheid naar een verzamelplaats en terug naar huis. NB: Wie wil mag natuurlijk ook meer dan één stuk rijden.
EN: ook scootmobiels mogen meerijden, liefst ook versierd! We hebben op de verzamelplaatsen ook nog wel vlaggetjes.
Georganiseerde fietstochten langs de routes
Na 12 april kun je de fietsroutes echt rijden. Dat is een hele leuke manier om kennis te maken met al die bijzondere en onbekende
gebeurtenissen in WO2. Voor kinderen en hun ouders, voor jongeren en volwassenen, zelfs voor ouderen. Nog leerzamer en leuker is
het om zo’n route in georganiseerd verband te rijden. Die kans krijg je op 18 april in Bovensmilde en op 5 mei in Smilde en
Hoogersmilde (ook Hijkersmilde). Je vertrekt in groepjes vanuit De Spil (18 april) resp. (op 5 mei) Dorpshuis Smilde of de Olde Bieb. Je
krijgt onderweg niet alleen info via de QR-code, maar ook zijn er enkele echte vertellers en is er extra informatie. Onderweg krijg je
opdrachten en vragen, en bij terugkomst (voor de deelnemers uit Hoogersmilde halverwege) is er nog van alles te doen in De Spil resp.
Dorpshuis Smilde (quiz, puzzels, Vrijheidskunst, enz.) Je krijgt ook nog wat toepasselijke consumpties. In Smilde en Hoogersmilde
wordt met deze activiteit het Vrijheidsprogramma afgesloten. Voor deze fietstochten moet je je aanmelden, voor Bovensmilde (18

april) uiterlijk 11 april en voor Smilde en Hoogersmilde uiterlijk 26 april. Je start tussen 10.00 en 12.00 uur, om 15.00 uur zijn alle
activiteiten afgelopen. Meer informatie en aanmelden: zie de websites op de eerste pagina van deze Neiskrant special, de social
media en flyers!

 

Activiteitenkalender 80 jaar vrijheid op de Smildes

• Zat. 3 april: lezing over de Franse parachutisten bij bevrijding Drenthe (20.30 uur. De Schakel)

• do. 5 april: concerten ‘Vrijheid, een reis door verschillende culturen’ (voor deelnemers en familie muziekproject)

• do. 10 april: Liberty Tour (Keep Them Rolling) door Smilde en Hijkersmilde;

• feestelijke lunchpauze in het Koepelkerkpark (12.00 – 13.30 uur).

• do. 10 april: herdenking Franse parachutist Jean Marie Ravenel (oude begraafplaats Kerkenveld, 14.00 uur)

• zat. 12 april: onthulling digitale fietsroutes met een muzikale fietsestafette langs de vaart (10.00- 12.30 uur)

• zat. 12 april: in combinatie met onthulling fietsroutes: opening exposities Smilde en Bovensmilde (10.00 resp. 11.15 uur)

• zo. 13 april: onthulling van struikelstenen Pieter R. Roelfsema en Willem Bruggink (bij Calduran, 13.30 uur)

• zo. 13 april: aansluitend: opening expositie Hoogersmilde (15.00 uur)

• di. 15 april: lezing schrijfster Saskia Goldschmidt (20.00 uur, Waterstaatskerk)

• wo. 16 april: aanbod voor ouderen zonder eigen vervoer: met busje naar expo (ochtend) en locaties fietsroutes Smilde (middag).

• do. 17 april: Vrijheidskunst bij diverse groepjes in Dorpshuis Smilde (10.00 –12.00 uur)

• do. 17 april: Koningsspelen basisscholen

• vr. 18 april: georganiseerde fietstocht Bovensmilde met leuke en boeiende nevenactiviteiten |(10.00-15.00 uur)

• wo. 23 april: aanbod voor ouderen (zie 17 april), maar nu in Bovensmilde

• do. 24 april: presentatie en Vrijheidskunst in Buurtinfohuis Bovensmilde (ochtend)

• zat. 26 april: Koningsdag activiteiten Oranjeverenigingen

• do. 1 mei: aanbod voor ouderen: met busje langs locaties fietsroute Hoogersmilde (diverse tijden)

• zo. 4 mei: Dodenherdenkingen Smilde en Bovensmilde (avond)

• ma. 5 mei: georganiseerde fietstocht Smilde en Hoogersmilde, met leuke nevenactiviteiten (9.30/10.00-15.00 uur)

• ​Expo Smilde geopend van 10.00-16.00

• en afsluitende Vrijheidsmaaltijd Hoogersmillde

• ma. 5 mei: Vrijheidsconcert Koepelkerk met Drachter Mannenkoor en bekende musici (19.30 uur)

• zo. 18 mei: Vrijheidsconcert Waterstaatskerk met de Serenade Sisters en verteller Egbert Meijers (15.00 uur)

 

Meer informatie: kijk op www.wijzijnbovensmilde.nl, www.bewonersplatformsmilde.nl en www.hoogersmilde.eu
En: houd de social media van Dorspbelangen Hoogersmilde, Bewonersplatform Smilde en Wij Zijn Bovensmilde in de gaten. Volg ook
die van de diverse Smildeger organisaties en van Smilde Actief.
Heb je vragen, mail dan naar 80jaarvrijheidopdesmildes@gmail.com

 

Dit programma is (mede) mogelijk gemaakt door:
Gemeente Midden-Drenthe, Vfonds, Jeugd aan Ze M. Dr., Recreatieschap Drenthe, Drukkerij Hevo.